8वा वेतन आयोग : किती वाढेल पगार? जाणून घ्या लेवल-3 कर्मचाऱ्यांचे संपूर्ण गणित
केंद्रीय कर्मचाऱ्यांना सर्वाधिक उत्सुकता आहे ती 8वा वेतन आयोग (8th Pay Commission) कधी लागू होणार आणि त्यानंतर पगारात नेमकी किती वाढ होणार याची. विशेषतः लेवल-3 (ग्रेड पे – 2000) वर काम करणाऱ्या लाखो कर्मचाऱ्यांच्या मनात एकच प्रश्न आहे – “माझा पगार नेमका किती वाढेल?”
याच पार्श्वभूमीवर, एका अंदाजे गणनेच्या आधारे आपण पाहूया की, 8व्या वेतन आयोगानंतर तुमचा नवीन बेसिक पे, HRA, TA आणि एकूण नेट सैलरी किती होऊ शकते.
💡 फिटमेंट फॅक्टर म्हणजे काय?
केंद्रीय कर्मचाऱ्यांचा नवीन बेसिक पगार ठरवताना फिटमेंट फॅक्टर (Fitment Factor) सर्वात महत्त्वाची भूमिका बजावतो.
7व्या वेतन आयोगात हा फॅक्टर 2.57 होता, ज्यामुळे कर्मचाऱ्यांचा किमान पगार ₹7,000 वरून थेट ₹18,000 झाला.
आता 8व्या वेतन आयोगात हा फॅक्टर किती असेल, याबाबत विविध अंदाज व्यक्त होत आहेत – 1.90, 1.92 आणि 2.86 असे वेगवेगळे आकडे चर्चेत आहेत.
सरकारकडून अजून अधिकृत घोषणा झालेली नसली, तरी सध्याच्या चर्चेनुसार आपण येथे 1.92 या संभाव्य फिटमेंट फॅक्टरच्या आधारे अंदाजे गणना पाहणार आहोत.
📈 8व्या वेतन आयोगानंतर संभाव्य पगाराचे आकडे (1.92 फिटमेंट फॅक्टरवर आधारित)
| Pay Level | 7वा वेतन आयोग (Basic Pay) | 8वा वेतन आयोग (1.92 फॅक्टरवर) |
|---|---|---|
| Level 1 | ₹18,000 | ₹34,560 |
| Level 2 | ₹19,900 | ₹38,208 |
| Level 3 | ₹21,700 | ₹41,664 |
| Level 4 | ₹25,500 | ₹48,960 |
| Level 5 | ₹29,200 | ₹56,064 |
🧾 लेवल-3 (GP-2000) कर्मचाऱ्याचा पगार – सविस्तर गणित
- मौजूदा बेसिक पे (7वा CPC) : ₹21,700
- फिटमेंट फॅक्टर (अनुमानित) : 1.92
- नवीन बेसिक पे (8वा CPC) : ₹21,700 × 1.92 = ₹41,664
🏠 HRA (मकान भाडे भत्ता) चे गणित
X-श्रेणी (मेट्रो शहरांसाठी) साठी सध्या HRA दर 30% आहे.
त्यामुळे नवीन बेसिक पे ₹41,664 चा 30% = ₹12,499 इतका HRA मिळू शकतो.
तथापि, 8व्या वेतन आयोगानंतर HRA चे दर पुन्हा 24% पासून सुरू होण्याची शक्यता आहे. पण त्यानंतरही सध्याच्या तुलनेत मिळणारा HRA अधिकच असेल.
🚗 TA (यात्रा भत्ता)
लेवल 3 ते 8 या श्रेणीतील कर्मचाऱ्यांना हायर TPTA शहरांमध्ये ₹3,600 प्रवास भत्ता (TA) मिळतो.
नवीन वेतन आयोग लागू झाल्यावर, DA (महागाई भत्ता) शून्य होतो, त्यामुळे हा TA दर DA वगळून गृहित धरला आहे.
💰 एकूण ग्रॉस सैलरी (Gross Salary)
- नवीन बेसिक पे : ₹41,664
- HRA : ₹12,499
- TA : ₹3,600
👉 एकूण ग्रॉस सैलरी : ₹57,763 प्रति महिना
🧾 कपाती (Deductions)
- NPS योगदान (10%) : ₹4,166
- CGHS योगदान : ₹250
👉 एकूण कपात : ₹4,416
नेट सैलरी (हातात येणारी रक्कम)
ग्रॉस सैलरी ₹57,763 मधून ₹4,416 कपात केल्यानंतर,
कर्मचाऱ्याच्या हातात येणारी नेट सैलरी असेल – ₹53,347 प्रति महिना.
वेतन आयोग लागू होताच DA का शून्य होतो?
प्रत्येक वेतन आयोग लागू होताना, त्या वेळेपर्यंत मिळत असलेला महागाई भत्ता (DA) हा नवीन बेसिक पे मध्ये मर्ज केला जातो.
म्हणजेच, महागाई भत्ता वेगळा न राहता बेसिक पगारातच समाविष्ट होतो आणि DA ची मोजणी पुन्हा नव्याने सुरू होते.
निष्कर्ष (Conclusion)
ही गणना स्पष्ट दाखवते की 8वा वेतन आयोग लेवल-3 कर्मचाऱ्यांसाठी मोठी वाढ घेऊन येऊ शकतो.
1.92 फिटमेंट फॅक्टरवरही कर्मचाऱ्यांच्या नेट सैलरीत लक्षणीय वाढ दिसते आहे.
जर हा फॅक्टर याहून अधिक (उदा. 2.08 किंवा 2.86) ठेवला गेला, तर पगारात आणखी मोठी झेप मिळू शकते.
तथापि, ही गणना फक्त अनुमानावर आधारित आहे. खरी आकडेवारी आणि वाढ किती होणार हे 8व्या वेतन आयोगाच्या अधिकृत शिफारशी आल्यावरच स्पष्ट होईल.
पण एकंदरीत पाहता, कर्मचाऱ्यांसाठी 2026 हे वर्ष आर्थिक दृष्ट्या सकारात्मक आणि उत्साहवर्धक ठरण्याची शक्यता प्रबळ आहे.
(Disclaimer: वरील आकडे केवळ संभाव्य फिटमेंट फॅक्टरवर आधारित असून, 8व्या वेतन आयोगाच्या अधिकृत घोषणेनंतरच वास्तविक आकडे निश्चित होतील.)