Aadhar Card Update: आधार कार्ड धारकांसाठी महत्त्वाची बातमी – सरकारचा मोठा निर्णय, सर्वसामान्यांना फटका!
आधार कार्ड हे प्रत्येक भारतीय नागरिकासाठी अत्यावश्यक कागदपत्र बनले आहे. कोणतेही सरकारी काम असो किंवा बँकिंग व्यवहार, आधार क्रमांकाची आवश्यकता आज जवळपास प्रत्येक ठिकाणी असते. मात्र आता याच आधार कार्डसंदर्भात सरकारने एक मोठा निर्णय घेतला आहे. युनिक आयडेंटिफिकेशन अथॉरिटी ऑफ इंडिया (UIDAI) ने आधारशी संबंधित काही नवीन नियम आणि शुल्कात बदल केले आहेत. याचा थेट परिणाम सर्वसामान्य नागरिकांवर होणार आहे. चला तर मग जाणून घेऊया काय आहे हे नवीन बदल.
🔸 आधार कार्ड अपडेट करण्याच्या फीमध्ये वाढ
UIDAI ने आधार कार्ड अपडेट करण्याचे शुल्क वाढवले आहे. यापूर्वी आधार कार्डवरील नाव, पत्ता, जन्मतारीख किंवा मोबाईल नंबर अपडेट करण्यासाठी ५० रुपये आकारले जात होते. मात्र आता हे शुल्क ७५ रुपये करण्यात आले आहे. तसेच बायोमेट्रिक अपडेट्स — म्हणजेच फिंगरप्रिंट, आयरिस स्कॅन किंवा फोटो बदलण्यासाठी लागणारे शुल्क १०० रुपयांवरून १२५ रुपये इतके करण्यात आले आहे. UIDAI च्या माहितीनुसार, तांत्रिक आणि प्रक्रिया खर्च वाढल्यामुळे हे शुल्क वाढवण्यात आले आहे. त्यामुळे आता कोणताही बदल करायचा असल्यास नागरिकांना थोडा अधिक खर्च करावा लागणार आहे.
🔸 लहान मुलांसाठी दिलासा — बायोमेट्रिक अपडेट मोफत
या निर्णयामुळे सर्वसामान्यांना फटका बसला असला तरी लहान मुलांसाठी UIDAI ने मोठा दिलासा दिला आहे. ७ ते १५ वयोगटातील मुलांच्या फिंगरप्रिंट आणि आयरिस स्कॅन अपडेटसाठी कोणतेही शुल्क आकारले जाणार नाही. मुलांचे चेहरे, डोळ्यांचे स्कॅन आणि बोटांचे ठसे वयानुसार बदलत जातात, त्यामुळे त्यांचे बायोमेट्रिक अपडेट नियमितपणे करावे लागते. या गोष्टी लक्षात घेऊन UIDAI ने मुलांसाठी ही सुविधा पूर्णपणे मोफत उपलब्ध करून दिली आहे.
🔸 डुप्लिकेट आधार धारकांवर होणार कारवाई
UIDAI ने जुलै 2025 मध्ये नवीन मार्गदर्शक सूचना जारी केल्या आहेत. त्यानुसार भारतीय नागरिक, अनिवासी भारतीय (NRI), OCI कार्डधारक आणि हिंदू अविभाजित कुटुंबे (HUF) यांच्यासाठी एकसमान आणि स्पष्ट नियम लागू करण्यात आले आहेत. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, एखाद्या व्यक्तीकडे फक्त एकच आधार क्रमांक असू शकतो. जर एखाद्याकडे दोन किंवा अधिक आधार क्रमांक असल्याचे आढळले, तर त्याच्यावर कारवाई केली जाईल. त्यामुळे नागरिकांनी आपल्या कागदपत्रांची तपासणी करून खात्री करावी की त्यांच्या नावावर फक्त एकच वैध आधार क्रमांक आहे.
🔸 मोफत अपडेटची अंतिम मुदत संपली
UIDAI ने यापूर्वी नागरिकांना दिलासा देत मोफत आधार अपडेट करण्याची सुविधा सुरू केली होती. ही सुविधा 14 जून 2025 पर्यंत उपलब्ध होती. मात्र आता ही अंतिम मुदत संपली असून, आधार कार्डवर कोणतेही अपडेट करायचे असल्यास शुल्क भरावेच लागणार आहे. काही तज्ज्ञांच्या मते, भविष्यात UIDAI पुन्हा एकदा मर्यादित कालावधीसाठी मोफत अपडेट सुविधा सुरू करू शकते, मात्र याबाबत सध्या कोणतीही अधिकृत घोषणा केलेली नाही.
🔹 निष्कर्ष
सरकारच्या या निर्णयामुळे आता नागरिकांना आधार अपडेट करताना थोडा अधिक खर्च करावा लागणार असला तरी, UIDAI च्या दृष्टीने हे तांत्रिक सुधारणा आणि व्यवस्थापनाचा भाग आहे. लहान मुलांसाठी दिलासा मिळाल्यामुळे पालकांना मात्र थोडा दिलासा मिळणार आहे. त्यामुळे तुम्हालाही जर तुमचे आधार कार्ड अपडेट करायचे असेल, तर या नवीन नियमांनुसारच प्रक्रिया करा आणि अनावश्यक दंड किंवा विलंब टाळा.