Land Record New Site: गावातील जमिनींचा नकाशा — असा पाहा ऑनलाईन!
नमस्कार मित्रांनो,
आजच्या या लेखात आपण आपल्या गावाचा नकाशा, जमिनीचा नकाशा किंवा प्लॉटचा नकाशा ऑनलाईन कसा पाहायचा याबद्दल सविस्तर माहिती जाणून घेणार आहोत. आजच्या डिजिटल युगात शासनाने आणि विविध संस्थांनी अशा अनेक ऑनलाइन सुविधा उपलब्ध करून दिल्या आहेत ज्यामुळे आपण आपल्या मोबाईलवर किंवा संगणकावर काही क्षणातच गाव नकाशा पाहू शकतो.
🔹 गाव नकाशा पाहण्यासाठी आवश्यक माहिती
गावाचा नकाशा ऑनलाईन पाहण्यासाठी तुम्हाला काही मूलभूत माहिती माहित असणे आवश्यक आहे.
ती पुढीलप्रमाणे —
- राज्याचे नाव
- जिल्ह्याचे नाव
- तालुका किंवा तहसीलचे नाव
- गावाचे नाव
ही माहिती तुमच्याकडे असल्यास तुम्ही सहजपणे गावाचा, प्लॉटचा किंवा गट नकाशा ऑनलाईन पाहू शकता.
१. Google Map द्वारे गावाचा नकाशा पाहण्याची प्रक्रिया
गुगल मॅप हा गावाचा नकाशा पाहण्याचा सर्वात सोपा आणि लोकप्रिय मार्ग आहे.
प्रक्रिया पुढीलप्रमाणे —
- आपल्या मोबाईल किंवा संगणकावर Google Map उघडा.
- शोध बॉक्समध्ये (Search Box) आपल्या गावाचे नाव टाईप करा आणि Enter दाबा.
- काही सेकंदात तुमच्या गावाची उपग्रह प्रतिमा (Satellite Image) तसेच रस्त्यांचा नकाशा दिसून येईल.
- तुम्ही Zoom In / Zoom Out करून नकाशा तपशीलवार पाहू शकता.
- हव्यास असल्यास Map फिरवून गावातील रस्ते, शेती क्षेत्र किंवा इतर स्थळे पाहता येतात.
२. महाभू नकाशा (Mahabhumi) संकेतस्थळावरून गाव नकाशा
महाराष्ट्र शासनाने नागरिकांसाठी उपलब्ध करून दिलेली अधिकृत वेबसाइट https://mahabhumi.gov.in वरूनही तुम्ही सहज नकाशा पाहू शकता.
प्रक्रिया पुढीलप्रमाणे —
- वेबसाइट उघडल्यानंतर भाषा (मराठी/इंग्रजी) निवडा.
- “महा भू नकाशा” या पर्यायावर क्लिक करा.
- नवीन पृष्ठ उघडेल; येथे प्रथम राज्य निवडा.
- ग्रामीण भागासाठी Rural, तर शहरी भागासाठी Urban हा पर्याय निवडा.
- नंतर जिल्हा → तालुका → गाव असे क्रमाने निवडा.
- शेवटी गावाचे नाव निवडल्यावर तुमच्या गावाचा संपूर्ण नकाशा स्क्रीनवर दिसेल.
मोबाईल वापरकर्त्यांनी “होम” जवळील त्रिकोणी बटणावर क्लिक केल्यास नकाशा सहज उघडतो.
३. शहराचा नकाशा कसा पाहायचा?
जर तुम्हाला शहरी भागातील नकाशा पाहायचा असेल, तर महाभू नकाशा संकेतस्थळावर खालील पद्धतीने जा:
- Category मध्ये Urban निवडा.
- जिल्हा आणि तालुका निवडा.
- नंतर शहराचे नाव निवडा आणि “City Map” सिलेक्ट करा.
- काही क्षणात संबंधित शहराचा नकाशा तुमच्यासमोर दिसेल.
४. भुवन (Bhuvan) प्रणालीद्वारे गावाचा नकाशा
ISRO (भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था) द्वारे विकसित केलेली Bhuvan वेबसाईट देखील अत्यंत उपयुक्त आहे.
ही प्रणाली उपग्रह प्रतिमांवर आधारित नकाशे दाखवते.
पद्धत पुढीलप्रमाणे —
- वेबसाईट उघडल्यानंतर Search Box मध्ये गावाचे नाव, जिल्हा किंवा पिनकोड टाइप करा.
- सर्च रिझल्टमध्ये तुमचे गाव दिसेल, त्यावर क्लिक करा.
- तुमच्यासमोर उपग्रह प्रतिमेसह गावाचा नकाशा उघडेल.
- येथे तुम्ही Zoom करून रस्ते, नद्या, शेती क्षेत्र, जमिनीचा वापर इत्यादी लेयर्स पाहू शकता.
५. थर्ड पार्टी ॲप्स आणि वेबसाईट्स
आज अनेक थर्ड पार्टी ॲप्स आणि वेबसाईट्स उपलब्ध आहेत ज्या गावाचा किंवा शहराचा नकाशा दाखवतात.
यामधून केवळ नकाशा नव्हे तर जमिनीची किंमत, मालकी हक्क, क्षेत्रफळ यासंबंधी माहितीही मिळू शकते.
तथापि, या ॲप्सचा वापर करताना अधिकृत स्रोतांमधील माहितीशी पडताळणी करणे अत्यंत आवश्यक आहे.
ऑफलाइन पद्धतीने गाव नकाशा कसा मिळवायचा?
ऑनलाईन सुविधा सोबतच गावाचा नकाशा ऑफलाइन पद्धतीने देखील मिळवता येतो.
यासाठी खालील कार्यालयांत संपर्क साधू शकता —
- तहसील कार्यालय: अर्ज करून आणि निश्चित शुल्क भरून नकाशा मिळतो.
- ग्रामपंचायत कार्यालय: येथे गाव नकाशा प्रत उपलब्ध असते.
- भूमापन विभाग (Survey Department): जिल्हा स्तरावर तपशीलवार नकाशा पाहता येतो.
निष्कर्ष
वरील माहितीच्या आधारे कोणताही नागरिक स्वतःच्या गावाचा, शहराचा किंवा भारतातील कोणत्याही ठिकाणाचा नकाशा सहजपणे ऑनलाईन पाहू शकतो.
या सुविधेमुळे नागरिकांना जमिनीचे व्यवहार, शेतीविषयक योजना, मालकी तपासणी अशा अनेक गोष्टींमध्ये सोय होते.
महत्त्वाचे म्हणजे, या सर्व ऑनलाईन सेवा मोफत उपलब्ध आहेत आणि कोणतेही शुल्क आकारले जात नाही.