घरात एकालाच पीएम किसान योजनेचा लाभ : नवीन नियम व अटी लागू
प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजनेअंतर्गत केंद्र सरकारने नवीन नियम लागू केले आहेत. यामुळे अनेक शेतकरी अपात्र ठरणार आहेत. या योजनेच्या नव्या अटींनुसार, एका कुटुंबातील फक्त एका व्यक्तीलाच योजनेचा लाभ घेता येणार आहे. कुटुंबात पती, पत्नी, मुलगा किंवा मुलगी यापैकी कोणालाही योजनेचा लाभ घ्यायचा असल्यास, एका व्यक्तीची निवड करावी लागेल.
फेब्रुवारी २०१९ पासून सुरू असलेल्या पीएम किसान योजनेअंतर्गत, सातबारा असलेल्या पात्र शेतकऱ्यांना वार्षिक ६ हजार रुपये दिले जातात. योजनेचा हेतू शेतकऱ्यांच्या आर्थिक स्थैर्यासाठी होता. मात्र, काही अपात्र शेतकऱ्यांनी योजनेचा लाभ घेतल्याचे समोर आल्यानंतर सरकारने नियम कठोर केले आहेत.
योजनेच्या अटींनुसार, आयकर भरणाऱ्या शेतकऱ्यांना, डॉक्टर, इंजिनिअर, मोठे पेन्शन घेणारे लोक, तसेच ज्या शेतकऱ्यांनी २०१९ पूर्वी वारसा हक्काशिवाय जमीन खरेदी केली आहे, त्यांना यापुढे या योजनेचा लाभ मिळणार नाही.
योजनेचा लाभ घेणाऱ्या शेतकऱ्यांसाठी ई-केवायसी अनिवार्य करण्यात आली आहे. या प्रक्रियेमुळे लाभार्थ्यांची योग्य ओळख पटवणे आणि अपात्र लोकांना योजनेच्या बाहेर ठेवणे सोपे होते. शेतकऱ्यांनी वारंवार ई-केवायसी का करावी लागते, हा प्रश्न अनेकदा उपस्थित केला जातो, परंतु सरकारच्या दृष्टीने ही प्रक्रिया पारदर्शकता सुनिश्चित करण्यासाठी महत्त्वाची आहे.
- अर्ज करताना पती, पत्नी, व मुलांचे आधार कार्ड जोडणे आवश्यक आहे.
- फक्त एकाच व्यक्तीला लाभ मिळणार असल्याने अर्ज करताना कुटुंबातील इतर सदस्यांची माहितीही द्यावी लागेल.
- अर्जदाराचे सातबारा उतारा (जमिनीची माहिती) व इतर आवश्यक कागदपत्रे सादर करणे बंधनकारक आहे.
पीएम किसान योजनेचा १८ वा हप्ता तीन महिन्यांपूर्वीच जाहीर झाला आहे. १९व्या हप्त्याची घोषणा फेब्रुवारी २०२५ मध्ये होण्याची शक्यता आहे. मात्र, सरकारकडून अद्याप अधिकृत घोषणा करण्यात आलेली नाही.
प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजनेअंतर्गत एका वर्षात तीन हप्त्यांमध्ये ६ हजार रुपये दिले जातात. या रकमेचे वितरण लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात थेट केले जाते. नवीन अर्जदारांनी आपल्या कुटुंबातील सदस्यांचे आधार कार्ड व संबंधित कागदपत्रे सादर करणे बंधनकारक आहे.
नवीन नियमावलीमुळे योजनेत पारदर्शकता आणण्याचा सरकारचा प्रयत्न आहे. मात्र, यामुळे काही शेतकरी अपात्र ठरू शकतात. लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी सर्व आवश्यक कागदपत्रे वेळेवर पूर्ण करणे गरजेचे आहे.
